6 concrete tips om aan de slag te gaan met circulair ondernemen
Circulair ondernemen. Een term die je tegenwoordig steeds vaker hoort. Maar niet voor niks. In een progressief veranderend klimaat, waarin bestaande grondstoffen niet langer een garantie zijn, is het toekomstbepalend om als bedrijf stil te staan hoe jij gebruik maakt van grondstoffen en materialen. Voor je eigen verdienmodel, voor het milieu en voor de maatschappij. En beter nu dan ooit, want de overheid heeft bepaald dat bedrijven in 2030 minimaal 50% minder mineralen, fossiele grondstoffen en metalen moeten gebruiken. Ook consumenten zijn zich steeds bewuster van wat ze kopen, hoeveel en van wie. Bedrijven die laten zien dat ze materialen hergebruiken, producten produceren die langer meegaan en bovenal rekening houden met het milieu hebben bij de consument een streepje voor.
Maar het duurt niet lang of circulair ondernemen wordt de norm. Werk aan de winkel dus. En misschien ben je hier al hard mee bezig maar loop je in de praktijk tegen allerlei barrières op. Reden des te meer om tijdens de Week van de Circulaire Economie (3 t/m 7 februari 2020) inspiratie op te doen bij Jordy Kool. Hij weet als voormalig CEO en tegenwoordig actief bestuurslid van Infotheek Groep én oprichter van de Stichting IT4Kids als geen ander dat circulair ondernemen niet ingewikkeld hoeft te zijn.
Jordy Kool over circulair ondernemen
Jordy deed zijn eerste ervaring met circulair ondernemen op bij Infotheek Groep (inmiddels Centralpoint en Flex IT). “In 2009 stapte ik aan boord bij IT-bedrijf Infotheek Groep. Destijds hoorde ik ook voor het eerst van de term ‘circulair ondernemen’. Ik kwam er al snel achter dat Infotheek Groep al veel langer bezig was met circulair ondernemen maar dat het niet zo werd genoemd. Sinds 1991 kochten we oude, gebruikte computers op. Deze gaven we vervolgens een nieuw leven door ze aan te bieden bij basisscholen. Niet alleen circulair, maar ook een goed business model.” Naast het opnieuw gebruiken van producten en onderdelen ervan, geloofde het bedrijf heilig in maatschappelijk verantwoord ondernemen. Zo stelden ze bijvoorbeeld sociale werkplaatsen beschikbaar voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. “Ik vind dat je als ondernemer of directeur ook een bredere verantwoordelijkheid hebt in de maatschappij en verantwoordelijk bent voor de mensen die bij je in dienst zijn. We investeerden bijvoorbeeld in hun ontwikkeling en wilden een bepaald niveau van scholing bereiken om te voorkomen dat werknemers niet mee konden groeien.”
Een belangrijk besef dat Jordy wil meegeven is dat circulair ondernemen niet perse uitsluitend te maken heeft met productontwerp, grondstoffen voor productie en zo min mogelijk afval produceren. Alle bedrijven en ondernemers kunnen circulair ondernemen door hun bedrijfsvoering aan te passen. En je hoeft niet direct van 0 naar 100, aldus Jordy. “Neem kleine stappen. Maar als je nieuwe keuzes maakt, maak ze dan direct goed.” Hij geeft een aantal concrete handvatten om circulair te ondernemen:
Ga voor een energiebewust en bereikbaar pand
Denk bijvoorbeeld bij het huren van een kantoorruimte aan de locatie, de ‘leeftijd’ ervan en of je het pand continue gebruikt. Ga je dichtbij het centraal station zitten, zodat je personeel met de trein kan? Of moet iedereen met de auto komen, omdat je op een industrieterrein zit? En als mensen niet met het OV kunnen komen, denk dan eens aan het aanbieden van een fietsplan of het investeren in elektrische lease-auto’s. Een relatief nieuw, goed geïsoleerd pand scheelt enorm in de stookkosten. En op sommige plekken kan je een werkplek per maand huren, zodat je alleen een plek hebt en betaalt wanneer je die nodig hebt.
Verspil niet onnodig materialen en elektriciteit
Bij Infotheek Groep zijn ze van plastic koffiebekers allereerst overgegaan op mokken. Door meer water-en reinigingsgebruik zijn de mokken later vervangen door kartonnen bekers. Ook zijn de lichten aangepast in het kantoor en magazijn. Jordy: “Zorg voor verlichting op basis van sensoren, zodat we ‘s avonds steeds minder verlichte kantoorpanden zien in de stad terwijl iedereen al naar huis is.”
Betrek personeel
Als bedrijf heb je eigenlijk geen keuze meer. En misschien weet je niet direct waar te beginnen, dus betrek je personeel erbij en luister naar ze. Samen weet je meer dan één. Je kan bijvoorbeeld een ideeënbus in het leven roepen en medewerkers laten pitchen. Bij Infotheek Groep kreeg het personeel vervolgens geld om hun ideeën uit te werken. En beloon je medewerkers voor positief gedrag of als ze iets terug willen doen voor de maatschappij. Bijvoorbeeld door extra vrije dagen te geven.
Focus niet alleen op geld
Natuurlijk is dit makkelijker gezegd dan gedaan, weet Jordy als geen ander. Maar toch is hij er heilig van overtuigd dat het bedrijfsleven ook verantwoordelijk is voor de maatschappij en niet alleen keuzes moet maken gebaseerd op geld. Denk bij nieuwe contracten, nieuwe investeringen, een nieuw pand of nieuwe leveranciers na wat je kan doen om deze keuzes nog duurzamer te maken. “Vaak hoor je: “Als ik nu investeer in zonnepanelen, dan heb ik dat over een x-aantal jaar terugverdiend. Het zou niet moeten draaien om geld besparen. Als je alleen kijkt naar de financiële business case, kies je er waarschijnlijk voor een aantal circulaire dingen niet te doen. En dat is simpelweg niet verstandig.”
Show it
Laat aan de buitenwereld zien dat je je actief bezighoudt met het milieu. “We hebben jarenlang als Infotheek Groep niet geclaimd dat we één van de eerste bedrijven waren die circulair ondernam. Zonde. Het is een grote USP en voor zowel bedrijven als consumenten een reden om met jou zaken te doen, in plaats van met een concurrent. Bovenal inspireert het ook weer andere bedrijven. En dat is uiteindelijk wat we nodig hebben; dat het bedrijfsleven actie onderneemt om zijn verantwoordelijkheid te dragen richting het milieu en de maatschappij”.
Laat gebruikte hardware niet liggen
30% van de afgeschreven hardware blijft in de kast liggen en 30% belandt zelfs in de prullenbak. En dat is zonde, want die hardware is vaak nog geld waard als het een tweede leven krijgt of de onderdelen opnieuw kunnen worden gebruikt. Uiteraard alleen als de gevoelige data eraf is. Als beide opties niet mogelijk zijn, kun je het product milieuvriendelijk recyclen door de grondstoffen eruit te halen. Jordy wilde deze situatie veranderen en richtte daarom IT4Kids op waarbij bedrijven afgeschreven hardware kunnen doneren. “Deze stichting heb ik opgericht om kinderen te helpen die vanwege financiële of fysieke beperkingen niet de mogelijkheid hebben om te sporten. Eén op de acht kinderen in Nederland groeit op in een gezin dat moet rondkomen van het bestaansminimum. In grote steden is dit zelfs één op vier. Terwijl sport essentieel is in de ontwikkeling van een kind. Je leert diverse vaardigheden die je je leven lang helpen. Denk aan het ontwikkelen van doorzettingsvermogen, samenwerken, discipline en zelfvertrouwen. Met de waarde van gedoneerde hardware aan IT4Kids kunnen we kinderen hierbij helpen.”
Jordy is blij met het groeiende bewustzijn voor materiaalgebruik, niet alleen onder bedrijven maar ook onder burgers. We kunnen een voorbeeld nemen aan de nieuwe generatie, die ons zelfs stimuleert. “Alleen al als ik kijk naar mijn dochter. Leuk die plastic rietjes, maar die komen er bij ons niet meer in. Niet alleen mijn idee, maar dat van mijn 11-jarige dochter. Ook is ze druk met zelf zeepjes maken, die milieuvriendelijk zijn. Er is op internet zoveel transparantie. Op social media worden we bewust gemaakt van onze consumptie en klimaatveranderingen. De maatschappelijke druk wordt hierin steeds groter. We kunnen er niet meer omheen.”
Wil je meer weten over circulair ondernemen en wat jij als bedrijf of ondernemer op dit gebied kan doen? Ga naar circulairondernemen.nl of bezoek een van de vele events tijdens de Week van de Circulaire Economie.
